Hoe kies ik een verrekijker?

Er zijn veel verrekijkers op de markt in allerlei prijscategorieën. Hoe kies je uit dit aanbod en uit al die technische specificaties een kijker die bij je past? We helpen je graag verder met deze blog. Uiteraard ben je ook van harte welkome om in onze winkels de verrekijkers uit te proberen!   

Waarvoor ga je de verrekijker gebruiken?

Het is goed om voor jezelf duidelijk te hebben hoe, waar, wanneer en met welk doel je de verrekijker het meest nodig hebt. Je kunt hem bijvoorbeeld gebruiken op vakantie in de bergen, om vogels te kijken of tijdens een safari-reis. Verrekijkers met een hogere prijs hebben een kleurechter beeld en geven minder vervorming. Wat het gewicht betreft kun je overwegen hoe je de verrekijker gaat meenemen, bijvoorbeeld in een rugzak, of in de auto.

Bij verrekijkers draait alles om licht en lichtverlies. De lenzen in de verrekijker zorgen voor afzwakking van het oorspronkelijke licht en beïnvloeden daarmee de kwaliteit van het beeld. Kort gezegd: een kijker die het minste licht verliest, geeft het mooiste beeld.

Stap 1: bepalen van de vergroting en grootte

De taak van een verrekijker is uiteraard een object te vergroten zodat je het beter ziet. Dus laten we beginnen bij het bepalen welke vergroting je nodig heeft voor je activiteiten.

Wat is vergroting?

De vergroting staat aangegeven op de kijker. De aanduiding 10x40 op een verrekijker betekent dat de kijker een vergroting heeft van 10x; het object dat je bekijkt wordt 10x dus dichterbij gehaald. Een object op 100 meter afstand zal via de verrekijker niet meer dan 10 meter weg lijken.

De vergroting kunnen we indelen in kleine, middel en sterke vergroting. De gebruikstoepassing bepaalt al gauw de vergroting.

Een paar opmerkingen bij een sterke vergroting

• Hoe hoger de vergrotingsfactor, des te lastiger om het beeld van de kijker stabiel te houden. Bij een vergroting vanaf 10x wordt het trillen van de handen echt zichtbaar. Dit kun je deels ondervangen door je ellebogen ergens op te laten steunen Bij een vergroting van meer dan 12x wordt het vrijwel noodzakelijk om een statief te gebruiken.
• Hoe hoger de vergrotingsfactor, des te groter de minimale instelafstand wordt. Bij een hoge vergrotingsfactor kunnen objecten op een kleine afstand (minder dan 10m) niet scherp in beeld gekregen worden.
• Kijkers met een hoge vergrotingsfactor zijn meestal ook groter in afmeting en wegen relatief meer.
• Ook kun je een duidelijk lichtverlies merken bij een grote vergroting. Er is dus veel meer licht nodig om het beeld helder en scherp te houden.

Stap 2: bepalen objectief diameter

De objectieflenzen zijn de lenzen aan de voorkant van de verrekijker. In de objectieflens komt het licht binnen. Hoe groter de lens, des te meer licht binnenkomt. Dat is altijd gunstig voor de beeldkwaliteit.

De diameter van de objectieflens staat aangegeven op de verrekijker Bij een aanduiding 8x40 is de diameter van het objectief 40 millimeter. Compacte verrekijkers zitten meestal rond de 20mm. Rond de 30mm worden de verrekijkers robuuster. Bij 40mm of groter worden het forse kijkers met een hoger gewicht. Het gebruik van de verrekijker zal dus bepalend zijn voor de keuze van de diameter van het objectief.

Stap 3: bepalen van de uitvoering

Onder het bepalen van de uitvoering kunnen kun je denken aan zaken als vorm, waterbestendigheid en schokbestendigheid.

Dakkant of porro?

Dakkant of porro zegt iets over het soort prisma dat gebruikt wordt in de verrekijker. Dit heeft invloed op de vorm van de verrekijker. De dakvormige prisma's waarbij het licht door een rechte lijn gaat, maken een compact ontwerp mogelijk. Verrekijkers met een porro-prisma hebben over het algemeen een breder ontwerp.

Waterdichtheid

De meeste kwaliteitsverrekijkers zijn waterdicht of waterafstotend. Bij een goedkope verrekijker die niet waterafstotend is kan er condensvorming ontstaan op de lenzen aan de binnenkant. Dit vocht zal wel weer langzaam verdwijnen, maar de kijker is dus onbruikbaar totdat het vocht verdampt is. Deze verrekijkers kun je dus niet in de regen of tropische gebieden gebruiken.

Coatings

Door de lenzen te voorzien van een coating wordt de reflectie verminderd, waardoor het licht minder wordt verstrooid. Hoe groter het aantal coatings en hoe meer lenzen van een coating worden voorzien, des te beter de beeldweergave.

Lenzen

In veel verrekijkers wordt tegenwoordig gebruik gemaakt van BaK-4 prisma's en lenzen. BaK-4 is bariumkroonglas dat de lichtsterkte vergroot en ervoor zorgt dat het beeld ook aan de randen van het gezichtsveld haarscherp is.

Stap 4: het bepalen van de beeldkwaliteit

Bij de ideale verrekijker met een superieure beeldkwaliteit (juist ook aan de buitenste randen)vergeet je dat je door een verrekijker kijkt. De gemakkelijkste en veiligste manier om de beeldkwaliteit te bepalen is natuurlijk kijken! Houd de volgende punten in de gaten wanneer je een verrekijker aanschaft:

• Zie ik één beeld of twee?
  Verrekijkers gebruiken twee lenzen die parallel zijn aan elkaar. Als gevolg  van een onjuiste uitlijning tijdens de fabricage of reparatie of van schokken tijdens het transport, kunnen de lenzen ten opzichte van elkaar verschuiven. Als dat gebeurt, zie je twee beelden.
• is het beeld scherp genoeg?>
  Probeer verschillende modellen uit en controleer of de letters op een uithangbord of de dunne takjes van bomen haarscherp zijn. Kijk ook of 's nachts de lichten en de sterren niet vaag of vervormd zijn.
• Lijkt het of de kleuren door elkaar lopen? En zijn de kleuren anders dan in werkelijkheid?
  Als je met een verrekijker naar een wit voorwerp kijkt, verschijnt een regenboog-achtige ring. Dit verschijnsel heet chromatische afwijking en wijst gewoonlijk op een mindere beeldkwaliteit. Dit komt voor bij verrekijkers met een grotere diameter en een hogere vergrotingsfactor, of door de coating en het type lens.
• Is het hele beeld helder genoeg?
  Richt de kijker op een muur, stel scherp op een eenvoudig voorwerp en controleer of je alles eromheen scherp kunt zien. Een verrekijker met vervaging bij de randen is niet aan te bevelen.
• Is het beeld vervormd?
  Soms lijkt het of de loodrechte lijnen van de ramen of de bakstenen in een gebouw bij de rand van de lens zijn verbogen. Dit wordt vervorming genoemd. Bij een sterke vervorming lijkt het object ook te zweven, waardoor je erg moeilijk een duidelijk beeld krijgt.